Złoto z początku ery w Gorzowie!

Szczegóły na temat znaleziska mamy od Stanisława Sinkowskiego, kierownika Działu Archeologii i Numizmatyki Muzeum Lubuskiego. W rozmowie z portalem przypomniał, że archeolodzy od dawna mieli wiedzę, że wspomniany teren kryje niezmiernie ciekawą historię. 

 

Pod koniec XIX w. – to znaczy od momentu intensywnej zabudowy tej przestrzeni: powstania teatru i budynków szkolnych – natrafiono tam na cmentarzysko kultury łużyckiej. Odnotowano tam wtedy także inne odkrycia, ale nie do końca doprecyzowane kulturowo i chronologiczne. Odsłonięto w tym czasie m.in. wspomniane cmentarzysko kultury łużyckiej – z przełomu epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. 

 

Z kolei w tym roku, gdy rozpoczynała się inwestycja związana z budową Kwartału Kultury, wojewódzki konserwator zabytków zatrzymał budowę i nakazał przeprowadzenie badań wykopaliskowych – stąd przy Szkolnej obecność archeologów. Ich działania trwały od czerwca do grudnia, obejmowały sam narożnik ulic Szkolnej i Warszawskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie obecnego „Plastyka”. 

 

Dokładnie tam gdzie archeolodzy prowadzili wykopaliska powstanie zupełnie nowy budynek – łącznik między obiektami szkolnymi przy Warszawskiej oraz na narożniku Szkolnej i Teatralnej. Trwają tam prace związane z budową i modernizacją obiektów, które niebawem stworzą tzw. Kwartał Kultury.  

 

Stanisław Sinkowski rozpoczynając wykopaliska był przekonany, że znajdzie tam ciąg dalszy wspomnianego już cmentarzyska kultury łużyckiej. – Badania doprowadziły nas do wielkiej niespodzianki – odnaleźliśmy nieznane dotąd, nieodnotowane w żadnej dostępnej nam dokumentacji, cmentarzysko pochodzące z początków naszej ery, z czasów kultury wielbarskiej. Na tym terenie to okres wpływów rzymskich – wyjaśnia.  

 

Jak się okazuje, odkrycie z Gorzowa jest jednym z nielicznych stanowisk archeologicznych związanych z kulturą wielbarską w tej części Polski – tak rozległe i bogate miejsce w zabytki archeologiczne jest niezmiernie rzadko spotykane. – Zatem zamiast spodziewanej łużyckiej mamy „pamiątkę” kultury wielbarskiej – u nas to pierwsze takie odkrycie. Nigdy dotąd czegoś takiego nie znaleźliśmy – podkreśla archeolog. 

 

Specjaliści odkopali cmentarzysko charakterystyczne dla kultury wielbarskiej – tzw. cmentarzysko birytualne – są tam groby ciałopalne i szkieletowe. Odkryto 10 grobów szkieletowych i 36 ciałopalnych. Z kolei w nich odnaleziono wiele ozdób – w większości zapinki z brązu, srebra także ze złota. 

 

Poza biżuterią i ozdobami zlokalizowanymi w każdym z grobów, dodatkowo były elementy wyposażenia: naczynia czy przęśliki. To oznacza, że pochowaną osobą prawdopodobnie była kobieta. – Na pierwszy nasz ogląd, sądzimy że w zdecydowanej większości grobów były panie. To czasy intensywnych walk i wypraw, zatem możliwe, że mężczyźni z pobliskiej osady chowani byli na polach bitew a nie tu – zauważa S. Sinkowski. 

 

Nasz rozmówca nie ma wątpliwości, że znalezisko jest cennym, zarazem ciekawym przyczynkiem do dziejów i rozwoju osadnictwa wczesnorzymskiego, nie tylko na terenie okołogorzowskim, ale też w skali całej Polski. 

 

Co niesamowite, cmentarzysko odkryto na głębokości zaledwie 1,5 m poniżej obecnej powierzchni terenu. Zatem przez dziesiątki lat gorzowianie byli nieświadomi jak wielki „skarb” kryje się tuż pod ich stopami.    

 

Trwa inwentaryzacja zbiorów. Najbliższy czas eksperci poświęcą na konserwację zabytków, także na analizę i opracowanie dokumentacji znaleziska. Będą też prowadzone specjalistyczne badania szczątków ludzkich. – To ogrom pracy – ocenia Stanisław Sinkowski.  

 

Na pewno cały zbiór będzie do obejrzenia na wystawie – będzie udostępniony w Muzeum Lubuskim prawdopodobnie w drugiej połowie 2022 roku. 

 

Co istotne, w tzw. Kwartale Kultury prace ziemne będą jeszcze prowadzone – planowane są na przyszły rok. Jednak już nie w tak szerokim zakresie, jak przez ostatnie pół roku czyli od czerwca do grudnia. Prace ziemne związane z budową sieci kanalizacyjnej i deszczowej oraz zmiana nawierzchni, mogą doprowadzić archeologów do kolejnych ciekawych odkryć. Wiele zależy od tego, do jakiej głębokości będą sięgały wykopy budowlane.   

 

W pracach archeologicznych uczestniczyli członkowie Sulęcińskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Historii DENAR oraz członkowie Stowarzyszenia Eksploracyjno - Historycznego WARTA.

 

 

Komentarze: