Czy warto wierzyć wariografowi?

Z MIASTA

materiał partnera
2022-07-11 18:21
410

Wariograf, inaczej poligraf to urządzenie służące wykrywaniu kłamstw. Choć wynik jego działania nie pozwala dać stuprocentowej pewności, bywa on jednak bardzo pomocny – zarówno w przypadku spraw prowadzonych przed sądem jak i w użytku prywatnym.

Techniki kryminalistyczne

Większość spraw rozgrywających się przed sądem bazuje na przesłuchaniach świadków. Wówczas cała sala, łącznie z sędzią nie tylko słucha udzielanych odpowiedzi, ale również analizuje mowę niewerbalną ciała i na tej podstawie dokonuje rozstrzygnięcia czy oskarżony jest winny czy nie. Wielu specjalistów dziwi się, że wariograf wciąż nie jest zbyt często wykorzystywany w kryminalistyce jako urządzenie przynoszące wiele ważnych odpowiedzi.

Nie chodzi tu jednak o uznanie, że owej maszyny nie da się zmanipulować ani oszukać. To już wiemy – da się, dlatego wyniki testów nie są nigdy przyjmowane bezkrytycznie jako dowód. Wariograf jednak analizuje różne reakcje fizjologiczne nad którymi nie mamy totalnie kontroli. Chodzi o wzrost ciśnienia krwi, mikroekspresje mimiczne widoczne na zwolnionym obrazie czy potliwość skóry. Nad tym ostatnim nie ma szans zapanować celowo. Być może takie badanie nie odpowie na pytanie czy oskarżony zabił ofiarę, ale z pewnością pomoże skierować sprawę na właściwe tory.

Wariograf na życzenie

Zdarza się również, że wariograf wykorzystywany jest w mniej poważnych celach – na przykład podczas rekrutacji pracowników w firmach. Wówczas na rozmowę kwalifikacyjną przynosi się takie urządzenie i sprawdza reakcje przyszłego pracownika. Pomaga to ustalić wiarygodność takiej osoby oraz ocenić jej zachowania fizjologiczne na bodziec stresowy.

Wariograf przydaje się również przy sprawdzeniu lojalności pracowników, którzy już pracują w naszej firmie – na przykład, gdy w grę wchodzi podejrzenie o kradzież czy zniszczenie danych. Inne cele prywatne, w których poligraf gra pierwsze skrzypce to konflikt partnerski i podejrzenie o zdradę – w takich sytuacjach często wykorzystuje się wariograf do sprawdzenia czy partner kłamie.

Wyszkolony obserwator to podstawa

Tak naprawdę, aby zastosowanie wariografu miało sens, musimy zatrudnić specjalistę potrafiącego odpowiednio czytać znaki zwłaszcza w komunikacji niewerbalnej. Taka osoba musi posiadać wiedzę z zakresu psychologii, psychofizjologii czy kognitywistyki. Są reakcje nad którymi kompletnie nie panujemy jako ludzie – na przykład potliwość ciała, ale co do innych reakcji – można nimi manipulować, jeśli ktoś jest dobrym kłamcą. Chociażby na przyspieszenie pulsu działa podszczypywanie czy zaciskanie mięśni odbytu.

Niemniej jednak profesjonalista wychwyci pewne sygnały alarmujące i nawet jeśli nie będzie miał pewności, na które pytania przesłuchiwany odpowiedział zgodnie z prawdą – pomoże skierować śledztwo czy badanie na odpowiednie tory. Wariograf bywa niedoceniany w dzisiejszych czasach, ale z pewnością ta technika badań będzie się stale rozwijała. Być może zostanie ulepszona do tego stopnia, że nie wejdzie na co dzień do użytku kryminalistycznego.